AFFiNE đang nổi lên như một lựa chọn thay thế thực tế cho Notion, Obsidian Canvas và NotebookLM — đặc biệt với tư duy “local-first” và trợ lý AI ngữ cảnh. Trong bài đánh giá này tôi sẽ phân tích chi tiết cách AFFiNE vận hành, những điểm mạnh/khuyết điểm so với các nền tảng thương mại và cung cấp các khuyến nghị cụ thể cho người dùng Việt muốn chuyển đổi hệ sinh thái quản lý tri thức. Từ khóa chính: đánh giá AFFiNE.
Một không gian thống nhất cho ghi chú, dự án và tác vụ
AFFiNE là một nền tảng quản lý tri thức mã nguồn mở, kết hợp tài liệu, bảng trắng (whiteboard), danh sách và cơ sở dữ liệu trong cùng một không gian làm việc. Thiết kế hybrid workspace giúp bạn:
- Biên soạn từ ghi chú ngắn đến bản thảo có cấu trúc, và xuất ra Markdown.
- Tạo danh sách công việc, bảng Kanban, lịch và tracker dự án.
- Sử dụng khu vực whiteboard “Edgeless” cuộn vô hạn để brainstorm trực quan.
- Kết nối linh hoạt giữa các phần tử bằng lệnh slash và chức năng tạo liên kết nội dung.
Mô hình local-first đảm bảo dữ liệu chủ yếu lưu trên máy người dùng (hoặc máy chủ tự quản), nhưng AFFiNE vẫn cung cấp tùy chọn đồng bộ đám mây và các gói trả phí cho lưu trữ lớn hơn và tính năng AI nâng cao. Theo quan sát thực tế (và các bài viết chuyên môn như trên XDA Developers), AFFiNE đã đạt được mức hoàn thiện ấn tượng so với tuổi đời phát triển sớm của nó (Nguồn: XDA Developers).
Cấu trúc như Notion — nhưng nhẹ nhàng hơn
Notion nổi tiếng vì sức mạnh cấu trúc, đặc biệt là cơ sở dữ liệu, nhưng cũng chính điều đó khiến nhiều người cảm thấy quá phức tạp. AFFiNE học theo cách tổ chức này nhưng tinh giản hầu hết ma trận phức tạp:
- Chuyển văn bản thành bảng nhanh bằng tính năng “Change to Table”.
- Hỗ trợ lọc, sắp xếp và xem dữ liệu theo nhiều chế độ (bao gồm Kanban).
- Thiếu các rollup nhiều tầng của Notion nhưng có linking và filtering đáp ứng đa số nhu cầu quản lý nội dung.
Kết quả là, AFFiNE giữ được tính linh hoạt của Notion mà giảm ma sát vận hành — phù hợp với người dùng muốn cấu trúc nhưng ghét sự rối rắm.
Edgeless — whiteboard mạnh hơn Obsidian Canvas
Công cụ whiteboard của AFFiNE có tên Edgeless, một canvas vô hạn với bộ công cụ trực quan phong phú:
- Chuyển đổi giữa chế độ Document và Edgeless, cho phép nhúng và chỉnh sửa tài liệu trực tiếp trên canvas.
- Hỗ trợ khung (frames), mũi tên nối, sticky notes, bút, tẩy, hình minh họa và template sẵn.
- Tùy chỉnh kích thước và màu sắc mọi phần tử, phù hợp cho trình bày ý tưởng và thiết kế sơ bộ (mang cảm giác gần với Canva trong khả năng minh họa).
So sánh với Obsidian Canvas, Edgeless nổi bật ở khả năng nhúng tài liệu như phần tử chỉnh sửa được và bộ công cụ đồ họa phong phú hơn — rất hữu ích cho nhóm sáng tạo và designer.
Trợ lý AI nội bộ: RAG và tôn trọng dữ liệu người dùng
Một trong những điểm đáng chú ý nhất của AFFiNE là trợ lý AI theo mô hình RAG (Retrieval-Augmented Generation). Những đặc điểm chính:
- Tìm kiếm và trích dẫn trực tiếp từ workspace nội bộ trước khi sinh văn bản, giảm rủi ro “hallucination”.
- Cho phép nạp nguồn tham chiếu (plain text, PDF, hình ảnh) để trợ lý trả lời có căn cứ.
- Lưu trữ chat và dữ liệu xử lý chính trên thiết bị của người dùng (local), không đẩy hoàn toàn lên server bên thứ ba — một lợi thế lớn về bảo mật và quyền kiểm soát dữ liệu so với nhiều dịch vụ đám mây.
AFFiNE chưa trau chuốt bằng NotebookLM ở mức độ hoàn thiện mẫu ngôn ngữ, nhưng ở khía cạnh “đặt dữ liệu của bạn làm trung tâm”, nó tỏ ra thực dụng và đáng tin cậy hơn nhiều (tham khảo đánh giá thực nghiệm từ XDA Developers).
Giao diện trợ lý AI AFFiNE trích xuất và tóm tắt ghi chú thiết kế
Khi nào nên chuyển sang AFFiNE — mẹo và cân nhắc triển khai
- Ai phù hợp: nhà sáng tạo nội dung, nhóm thiết kế, nhà nghiên cứu và người dùng ưu tiên quyền kiểm soát dữ liệu.
- Kịch bản chuyển đổi: nếu bạn thấy Notion quá nặng nề hoặc muốn một canvas trực quan hơn Obsidian, AFFiNE là lựa chọn đáng thử.
- Mẹo migrate:
- Xuất nội dung từ Notion/Markdown rồi import vào AFFiNE từng phần (bắt đầu với các workspace nhỏ).
- Thiết lập chế độ sync cục bộ trước, sau đó kích hoạt cloud dần cho các dự án cần đồng bộ nhóm.
- Kiểm tra giới hạn plugin hiện tại — hệ sinh thái plugin đang trong giai đoạn thử nghiệm, đừng kỳ vọng đầy đủ tính năng ngay lập tức.
Hạn chế cần lưu ý: một số tính năng vẫn đang phát triển, hệ sinh thái plugin còn sơ khai và AI chưa đạt độ mượt như dịch vụ thương mại hàng đầu. Tuy nhiên, đổi lại bạn có một nền tảng hiện đại, mã nguồn mở và minh bạch về kiểm soát dữ liệu.
Bảng điều khiển và canvas Edgeless trong AFFiNE cho brainstorming trực quan
Kết luận
AFFiNE là một giải pháp quản lý tri thức mã nguồn mở đáng cân nhắc: nó hấp dẫn bởi mô hình local-first, whiteboard Edgeless giàu tính năng và trợ lý AI dựa trên RAG. AFFiNE không cố gắng sao chép mọi chức năng phức tạp của Notion mà ưu tiên trải nghiệm nhẹ nhàng, nhanh chóng và minh bạch về dữ liệu — điều phù hợp với người dùng chuyên nghiệp và nhóm sáng tạo. Tuy chưa hoàn hảo, AFFiNE có tiềm năng thay thế một hoặc nhiều công cụ bạn đang dùng hiện nay.
Bạn nghĩ sao về hướng phát triển này? Hãy thử AFFiNE và chia sẻ trải nghiệm hoặc nhân vật/workflow bạn muốn chuyển sang nền tảng mới. Tải và tìm hiểu thêm về AFFiNE tại trang chính thức của dự án.
Nguồn tham khảo: đánh giá và phân tích kỹ thuật từ XDA Developers về AFFiNE và các so sánh với NotebookLM, Notion, Obsidian Canvas.
