Zed vs VS Code là câu hỏi mà nhiều lập trình viên đang cân nhắc sau khi trải nghiệm những hạn chế về hiệu năng và tiêu tốn tài nguyên của Visual Studio Code. Bài viết này phân tích lý do chuyển đổi sang Zed — một trình soạn thảo mã nguồn mở viết bằng Rust, tận dụng GPU để render và tích hợp AI cùng tính năng cộng tác thời gian thực — dựa trên trải nghiệm thực tế và tham chiếu từ các nguồn quốc tế như XDA Developers và trang chính thức của Zed.
Zed cho cảm giác “native” và hiệu năng vượt trội
Không dựa trên Electron — render GPU, phản hồi tức thì
Một trong những khác biệt cơ bản: Zed không phải ứng dụng Electron. Zed được phát triển bằng Rust và kết nối trực tiếp với GPU cho quá trình render giao diện, dẫn tới cảm giác “native” và độ trễ rất thấp khi nhập liệu. Với những tệp mã lớn, cảm giác gõ phím của Zed gần như tức thời — điều quan trọng để duy trì trạng thái làm việc (flow) khi lập trình.
Từ trải nghiệm thực tế, tác giả nhận thấy quạt laptop giảm tốc gần như ngay sau khi đóng VS Code và mở Zed — một minh chứng cho lượng tài nguyên thấp hơn. Giao diện mặc định của Zed được thiết kế tối giản, hiển thị cú pháp rõ ràng, không cần cài hàng loạt theme và icon để đạt trải nghiệm tốt như thường thấy ở VS Code.
Giao diện khởi động Zed, hiển thị thiết kế tối giản và màu sắc cú pháp rõ ràng
Tùy biến mạnh mẽ — gần bằng VS Code nhưng gọn hơn
Thiết lập, keymap và chế độ Vim tích hợp
Zed cung cấp phạm vi tùy chỉnh rộng: từ Appearance đến keymap. Người dùng có thể thiết lập base keymap giống VS Code để giữ lại thói quen phím tắt khi chuyển đổi. Chế độ Vim được tích hợp sẵn và vì là tính năng gốc, cảm giác mượt mà hơn so với các extension Vim trên VS Code.
Zed chưa có hệ sinh thái extension đồ sộ như VS Code, nhưng nhiều tính năng cần thiết được tích hợp sẵn — như Git tốc độ cao, cộng tác thời gian thực và hỗ trợ LSP — làm giảm nhu cầu cài đặt plugin bên thứ ba. Các extension ít nhưng chất lượng cao, tối ưu và an toàn hơn so với mô hình mở rộng hàng nghìn plugin của VS Code.
- LSI: trình soạn thảo mã nguồn, keymap VS Code, Vim mode, Git tích hợp
Tích hợp AI mượt mà — không chỉ là autocomplete
Agentic editing và dự đoán mã theo khối
Khác với mô hình dựa vào extension (ví dụ GitHub Copilot trên VS Code), Zed “bake” AI vào lõi trải nghiệm: Agentic editing cho phép ủy thác các tác vụ phức tạp cho agent — hoạt động như một “đối tác” lập trình hơn là một bộ gợi ý tự động. Tính năng dự đoán văn bản ở mức khối (block-level completion) hiển thị toàn bộ đoạn mã sắp viết, tương đương các mô hình AI tiên tiến.
Zed còn cho phép chọn một đoạn mã và yêu cầu AI xử lý nhiệm vụ nhỏ, hỗ trợ preview Markdown, thao tác dòng/chữ mạnh mẽ, và khả năng gán script tùy chỉnh để tự động hóa công việc lặp. Hệ thống LSP được thiết kế để tận dụng trí tuệ ngôn ngữ mà không phải cài nhiều extension gây nặng nề.
Cộng tác thời gian thực — ngay trong lõi sản phẩm
Chia sẻ workspace, con trỏ đồng bộ, không cần plugin
Tính năng làm tôi bất ngờ nhất chính là cộng tác thời gian thực tích hợp sẵn. Thay vì cài plugin, Zed cho phép chia sẻ workspace qua một link; đồng nghiệp bấm vào là vào ngay, con trỏ di chuyển tức thì và không có hiện tượng giật lag đáng kể nhờ lõi nhẹ và tối ưu. Đối với nhóm phát triển, đây là điểm cộng lớn so với workflow phải phụ thuộc vào extension bên ngoài trên VS Code.
Vì Zed là mã nguồn mở, toàn bộ code có thể được kiểm tra trên GitHub, tạo điều kiện cho cộng đồng và nhà nghiên cứu rà soát bảo mật hoặc đóng góp cải tiến — một yếu tố quan trọng tăng độ tin cậy (trustworthiness).
Cộng tác thời gian thực trên Zed: chia sẻ workspace và theo dõi con trỏ đồng bộ
Hệ sinh thái còn trẻ nhưng hướng tới mục tiêu rõ ràng
Zed vẫn đang ở giai đoạn phát triển hệ sinh thái; người dùng lâu năm của VS Code có thể phải tái học một vài phím tắt hoặc tìm lại một số công cụ chuyên sâu. Tuy nhiên, cam kết của Zed là hiệu năng, giao diện tập trung và trải nghiệm mượt mà — ưu tiên cho tốc độ và sự rõ ràng hơn là mật độ tính năng.
Logo và trang giới thiệu Zed, nguồn chính thức của dự án
Kết luận — Khi hiệu năng quan trọng hơn số lượng tính năng
Tóm lại, nếu bạn ưu tiên tốc độ, độ nhạy khi nhập liệu, tích hợp AI liền mạch và cộng tác thời gian thực mà không phụ thuộc quá nhiều vào hệ sinh thái extension, Zed là lựa chọn đáng thử. VS Code vẫn mạnh về hệ sinh thái và đa dạng extension; Zed trả lời bằng một cách tiếp cận khác: ít phụ thuộc, nhẹ hơn, và tối ưu cho trải nghiệm coding mượt mà.
Bạn nghĩ sao về việc chuyển từ VS Code sang Zed? Hãy chia sẻ trải nghiệm hoặc nhân vật công cụ (tooling) ưa thích của bạn — và nếu muốn thử Zed, xem tại trang chính thức bên dưới.
Tải/Zed xem thêm: //zed.dev/
Nguồn tham khảo:
- Bài phân tích gốc và hình ảnh: XDA Developers — “Reasons to use Zed instead of VS Code” (XDA)
- Trang chính thức Zed: //zed.dev/
- Mã nguồn và repository công khai của Zed: tham khảo trên GitHub (link trên trang chính thức)
