Pokemon Legends: Z-A ra mắt đã tạo sóng trong cộng đồng Pokemon, nhưng câu hỏi then chốt vẫn là: giữa Z-A và tiền nhiệm Pokemon Legends: Arceus, đâu mới là trải nghiệm toàn diện hơn? Bài viết này so sánh trực diện hai tựa game theo các tiêu chí then chốt (khám phá, hệ thống chiến đấu, bắt Pokemon, đối kháng huấn luyện viên, sinh vật mới, cơ chế chiến đấu đặc trưng và bối cảnh), dựa trên dữ kiện từ các nguồn quốc tế như GameRant và OpenCritic, đồng thời giữ nguyên kết luận tổng thể: Pokemon Legends: Arceus có lợi thế tổng quát so với Z-A mặc dù Z-A có nhiều điểm cao trào ấn tượng.
Tổng quan ngắn gọn về hai game
- Tên đầy đủ: Pokemon Legends: Arceus (ra mắt 2022) và Pokemon Legends: Z-A (ra mắt 16/10/2025).
- Nhà phát triển: Game Freak, Creatures Inc.; Nhà phát hành: Nintendo, The Pokemon Company.
- Thể loại: RPG/Adventure với yếu tố khám phá và bắt thú; cả hai đều là thành viên của dòng phụ “Legends” trong thương hiệu Pokemon.
- Điểm đánh giá tham khảo: OpenCritic ghi nhận Z-A có Top Critic Avg ~83/100 (nguồn: OpenCritic via GameRant).
1. Thế giới và khám phá — Arceus thắng nhờ mở rộng bản đồ và cảm giác phiêu lưu
Pokemon Legends: Arceus mang tính đột phá khi đưa Pokemon tiến đến không gian bán mở (semi-open world). Vùng Hisui được chia thành nhiều bản đồ độc lập, mỗi vùng có hệ sinh thái, Pokemon và thử thách riêng — từ đồng bằng, rừng đến các khu vực nước — cùng cơ chế gọi Ride Pokemon giúp di chuyển đa dạng. Đây chính là nền tảng quan trọng để series mở rộng sang bản đồ thế giới mở lớn hơn trong Pokemon Scarlet/Violet.
Ngược lại, Z-A đặt toàn bộ trải nghiệm trong Lumiose City và các Wild Zones nhỏ rời rạc. Sự tập trung vào một địa điểm khiến cảm giác khám phá bị bó hẹp; thiếu các lựa chọn di chuyển như Ride hay phương tiện mở rộng không gian khiến hành trình nhanh chóng cảm thấy lặp lại. Với người chơi đề cao trải nghiệm thám hiểm và tìm kiếm Pokemon hoang dã trên bản đồ rộng, Arceus đem lại cảm giác “phiêu lưu” đầy đủ và thuyết phục hơn.
2. Hệ thống chiến đấu — Z-A dẫn đầu về tính tương tác và tốc độ
Arceus bắt đầu thử nghiệm những thay đổi cho hệ thống chiến đấu truyền thống: có các cơ chế mới như Action Speed và Move Mastery, nhưng vẫn giữ nền tảng turn-based, khiến trận đấu đôi lúc cảm thấy tĩnh và chậm khi so với kỳ vọng của cộng đồng.
Z-A là bước tiến mạnh mẽ ở mảng này: chuyển sang chiến đấu real-time, cho phép người chơi di chuyển cùng Pokemon trên chiến trường, tạo ra sự hỗn hợp giữa hành động và chiến lược thời gian thực. Hệ thống này khai thác và mở rộng những ý tưởng từ Arceus (ví dụ speed/action mechanics), nhưng đặt chúng vào bối cảnh tương tác liên tục — trận đấu vì thế trở nên hỗn loạn nhưng hấp dẫn, phù hợp cho người chơi thích cảm giác “chiến đấu sống động” hơn.
Nguồn tham khảo và phân tích chuyên sâu về cơ chế combat Z-A được trình bày tại GameRant.
3. Cơ chế bắt Pokemon — Arceus cho trải nghiệm nghiên cứu và chiều sâu hơn
Arceus tập trung mạnh mẽ vào việc bắt Pokemon: cơ chế lén lút, vật phẩm làm choáng, chế tạo Poké Ball và các tương tác môi trường biến việc bắt trở thành hành vi nghiên cứu có hệ thống. Người chơi đóng vai nhà nghiên cứu cổ đại, khám phá hành vi hoang dã và triển khai chiến lược bắt thay vì chỉ “đấm HP xuống rồi ném bóng”.
Z-A hướng nhiều tài nguyên về chiến đấu nên một số cơ chế bắt sâu của Arceus bị rút gọn hoặc loại bỏ. Mặc dù việc bắt trong Z-A vẫn vui và linh hoạt so với các phần chính thống như Scarlet/Violet, nhưng về độ phong phú hành động và chiều sâu hệ thống thì Arceus nhỉnh hơn.
4. Đối kháng huấn luyện viên — Z-A thắng nhờ Z-A Royale và tính cạnh tranh
Arceus ít các trận chiến với NPC huấn luyện viên, phù hợp với bối cảnh lịch sử của Hisui: không có NPC dạo quanh bản đồ, các trận chiến đều gắn liền mục tiêu cốt truyện như wardens hay clan leaders. Điều này giảm bớt yếu tố đối kháng ngẫu nhiên.
Z-A khắc phục và thậm chí mở rộng mảng này bằng hệ thống Z-A Royale — chuỗi trận cạnh tranh giữa huấn luyện viên Lumiose City với bảng xếp hạng từ Z tới A, cùng với Battle Zones, Bonus Cards và Challenger’s Tickets. Các yếu tố này biến Z-A thành trải nghiệm cạnh tranh hơn, đáp ứng tốt nhu cầu của người chơi thích PvP/PvE thử thách liên tục.
5. Sinh vật mới và hình thái vùng — Arceus đem lại cảm giác “khám phá” hơn
Arceus giới thiệu nhiều regional forms độc quyền (Hisuian variants) và thậm chí cross-generational evolutions (ví dụ Kleavor, Basculegion, Wyrdeer). Những bổ sung này kích thích cảm giác khám phá và thu thập — một trong những động lực lớn nhất của người hâm mộ Pokemon.
Z-A không thêm Pokemon mới hoặc regional forms đáng kể; thay vào đó game giới thiệu sự trở lại và mở rộng của Mega Evolutions. Dù Mega là điểm nhấn trong chiến đấu, nó không có tính bền vững và hấp dẫn về mặt sưu tập như việc thêm sinh vật mới.
6. Cơ chế Mega Evolution — Z-A tái hiện thành công cơ chế chiến đấu biểu tượng
Việc Mega Evolution trở lại trong Z-A sau bảy năm vắng bóng là điểm cộng lớn. Z-A tinh chỉnh cơ chế này để giảm thiểu sự mất cân bằng từng thấy trong quá khứ, đồng thời phối hợp tốt với hệ thống real-time để tạo ra các pha combat đỉnh cao. Đây là một trong những nguyên nhân khiến Z-A có “cao trào” chiến đấu mạnh mẽ hơn Arceus.
7. Bối cảnh thời gian và cảm giác mới lạ — Arceus sáng tạo hơn về cốt truyện
Ý tưởng đưa người chơi về quá khứ (Hisui — phiên bản cổ xưa của Sinnoh) là một bước đi sáng tạo; nó không chỉ tạo bối cảnh lạ mà còn cho phép liên hệ nhân vật với thế hệ chính thức (ví dụ Cyllene liên hệ Cyrus, Volo liên hệ Cynthia). Concept này mở ra chiều sâu hàn lâm của vũ trụ Pokemon và khơi gợi các hướng phát triển cho series Legends.
Z-A chọn tuyến thời gian tương lai (năm năm sau Pokemon X/Y), mang lại cảm giác hoài niệm khi quan sát Kalos thay đổi, nhưng phần lớn cộng đồng kỳ vọng một góc nhìn cổ xưa của Kalos hơn. Về mặt đổi mới concept, Arceus vẫn chiếm ưu thế.
8. Boss fights — Z-A khó và kịch tính hơn với Rogue Mega
Arceus giới thiệu boss fights với Noble Pokemon — cơ chế mới yêu cầu người chơi né tránh và sử dụng balm trước khi có thể đưa Pokemon vào trận. Đây là thay đổi đáng kể so với phong cách Pokemon truyền thống.
Z-A đưa hình thức này lên một nấc mới với Rogue Mega Evolved Pokemon — các boss có khả năng tấn công trực tiếp con người và gây áp lực lớn lên người chơi nhờ hệ thống chiến đấu real-time, từ đó tạo ra những trận boss phức tạp và thỏa mãn hơn.
bìa-pokemon-z-a-lumioseẢnh bìa Pokemon Legends: Z-A với chủ đề Lumiose City, nhấn mạnh yếu tố đô thị và chiến đấu thời gian thực
Kết luận — Arceus hơi vượt trội tổng thể, nhưng Z-A có nhiều đột phá quan trọng
Cân nhắc mọi khía cạnh: Pokemon Legends: Arceus là trải nghiệm nhất quán hơn cho người chơi muốn cảm giác nghiên cứu, khám phá và thu thập; nó mở ra khái niệm bán-open-world hiệu quả cho thương hiệu. Pokemon Legends: Z-A lại là bước tiến mạnh mẽ về mặt chiến đấu — real-time, kịch tính và giàu tính cạnh tranh với Z-A Royale, Mega Evolution tái xuất và boss fight thử thách hơn.
Do đó, giữ nguyên quan điểm từ nguồn gốc: Pokemon Legends: Arceus vẫn nhỉnh hơn tổng thể nhờ chiều sâu hệ thống bắt Pokemon, thiết kế bản đồ và tính sáng tạo trong bối cảnh. Z-A có những “điểm cao” chiến đấu và cạnh tranh mà nhiều người chơi sẽ đánh giá cao, nhưng cũng đồng thời có những “điểm thấp” khiến trải nghiệm kém cân bằng hơn trên toàn bộ hành trình.
Bạn nghĩ sao về so sánh này? Bạn ưa thích cảm giác nhà nghiên cứu của Arceus hay nhịp hành động kịch tính của Z-A hơn — và game nào bạn sẽ thêm vào bộ sưu tập Switch của mình?
Nguồn chính: phân tích và tổng hợp từ GameRant (bài so sánh và bài phân tích cơ chế), dữ liệu OpenCritic được dẫn qua GameRant.
